പുതുവര്‍ഷ പുലരിയില്‍ പുതുതുടക്കവുമായി ഐഎസ്‌ആര്‍ഒ; ഒപ്പം കേരളത്തിന്റെ പെണ്‍കരുത്തും

ശ്രീഹരിക്കോട്ട: ആദ്യ എക്സ്-റേ പോളാരിമീറ്റര്‍ സാറ്റലൈറ്റ് (എക്സ്പോസാറ്റ്) വിക്ഷേപിച്ച്‌ പുതുവര്‍ഷത്തെ വരവേല്‍ക്കുകയാണ് ഇന്ത്യൻ സ്പേസ് റിസര്‍ച്ച്‌ ഓര്‍ഗനൈസേഷൻ (ഐഎസ്‌ആര്‍ഒ).

പ്രൈമറി പേലോഡ് എക്സ്പോസാറ്റും മറ്റ് 10 ഉപഗ്രഹങ്ങളുമുള്ള പിഎസ്എല്‍വി-സി 58 റോക്കറ്റ് തിങ്കളാഴ്ച രാവിലെ 9.10ന് ശ്രീഹരിക്കോട്ടയിലെ സതീഷ് ധവാൻ സ്പേസ് സെന്ററില്‍ നിന്ന് വിക്ഷേപിച്ചു. എക്സ്-റേ ധ്രുവീകരണവും അതിന്റെ കോസ്മിക് സ്രോതസ്സുകളും പഠിക്കുക എന്നതാണ് ദൗത്യത്തിന്റെ ലക്ഷ്യം. പൂജപ്പുര എല്‍ബിഎസ് വനിതാ കേളേജിലെ വിദ്യാര്‍ത്ഥിനികള്‍ നിര്‍മ്മിച്ച അള്‍ട്രാ വയലറ്റ് രശ്മികളെ കുറിച്ചുള്ള പഠനത്തിനു സഹായിക്കുന്ന ഉപഗ്രഹമായ വി-സാറ്റ് (v-sat) ഇതില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു.

ഇത്തരത്തലുള്ള ലോകത്തിലെ തന്നെ രണ്ടാമത്തെ ദൗത്യമാണ് എക്സ്പോസാറ്റ്. 2021-ല്‍, സോഫ്റ്റ് എക്സ്-റേ ബാൻഡിനുള്ളില്‍ എക്സ്-റേ ധ്രുവീകരണ അളവുകള്‍ പ്രവര്‍ത്തിപ്പിക്കുന്നതിനും നടപ്പിലാക്കുന്നതിനുമായി നാസ ഇമേജിംഗ് എക്സ്-റേ പോളാരിമെട്രി എക്സ്പ്ലോറര്‍ (IXPE) വിക്ഷേപിച്ചിരുന്നു, എന്നാല്‍ എക്സ്പോസാറ്റ് മീഡിയം എക്സ്-റേ ബാൻഡിനുള്ളിലായിരുന്നു പ്രവര്‍ത്തിപ്പിച്ചത്.

രണ്ട് പേലോഡുകളെ വഹിക്കാൻ കഴിവുള്ളവയാണിവ എന്നാണ് ഐഎസ്‌ആര്‍ഒ അറിയിച്ചത്. എക്സ്-റേകളിലെ പോളാരിമീറ്റര്‍ ഉപകരണം (POLIX),എക്സ്-റേ സ്പെക്‌ട്രോസ്കോപ്പി ആൻഡ് ടൈമിംഗ് (XSPECT). എക്സ്-റേകളിലെ പോളാരിമീറ്റര്‍ ഉപകരണം വിവിധ വിഭാഗങ്ങളിലുള്ള 40 ശോഭയുള്ള ജ്യോതിശാസ്ത്ര സ്രോതസ്സുകള്‍ നിരീക്ഷിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു; എക്സ്-റേ സ്പെക്‌ട്രോസ്കോപ്പി ആൻഡ് ടൈമിംഗ് വ്യത്യസ്ത ദ്രവ്യങ്ങള്‍ സൃഷ്ടിക്കുന്ന വൈദ്യുതകാന്തിക സ്പെക്‌ട്രം പഠിക്കും, എന്നും ഐഎസ്‌ആര്‍ഒ അറയിച്ചു.

സെലസ്റ്റിയല്‍ സ്രോതസ്സുകളുടെ റേഡിയേഷൻ മെക്കാനിസവും ജ്യാമിതിയും പരിശോധിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു നിര്‍ണായക ഡയഗ്നോസ്റ്റിക് ഉപകരണമായി എക്സ്-റേ ധ്രുവീകരണം പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നു. തമോദ്വാരങ്ങള്‍, ന്യൂട്രോണ്‍ നക്ഷത്രങ്ങള്‍, സജീവ ഗാലക്സി ന്യൂക്ലിയസുകള്‍ തുടങ്ങിയ സെലസ്റ്റിയല്‍ വസ്തുക്കളെക്കുറിച്ചുള്ള എക്സ്-റേ ധ്രുവീകരണ അളവുകളില്‍ നിന്ന് ഉരുത്തിരിഞ്ഞ സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകള്‍ അവയുടെ ഭൗതികശാസ്ത്രത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഗ്രാഹ്യത്തെ ഗണ്യമായി മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള കഴിവുണ്ട്.

പൂര്‍ണ്ണമായും ബെംഗളൂരു ആസ്ഥാനമായുള്ള രണ്ട് സ്ഥാപനങ്ങള്‍ നിര്‍മ്മിച്ചതാണ് - ISRO യുടെ UR റാവു സാറ്റലൈറ്റ് സെന്റര്‍, രാമൻ റിസര്‍ച്ച്‌ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് - XPoSat 2008 ല്‍ ആശയം രൂപീകരിക്കുകയും ബഹിരാകാശ ഏജൻസിയുമായുള്ള ഔപചാരിക കരാര്‍ 2015 ല്‍ ഒപ്പുവെക്കുകയും ചെയ്തു.